Gerdt van Boven over rekenonderwijs

Wat spreekt je aan in rekenonderwijs en waarom is dit onmisbaar in het curriculum?
“Dat is een brede vraag, maar als ik een kort antwoord moet geven, dan helpt rekenen je de wereld begrijpen. Dit geldt natuurlijk ook voor burgerschapslessen, taallessen of lessen over digitale geletterdheid. De ene basisvaardigheid kan niet zonder de ander. Je hebt bijvoorbeeld taal nodig om rekenen te begrijpen, maar je hebt ook rekenen nodig om de wereld om je heen te begrijpen. Er komt tegenwoordig ongelooflijk veel data op je af. Kijk alleen al naar hoe je je dag organiseert. Vrijwel alles is gefundeerd op structuren, en dat kan niet zonder wiskunde.”

Niet iedereen is even enthousiast over rekenen. Hoe kun je ervoor zorgen dat een leerling of student enthousiast wordt over rekenonderwijs?
“Laatst las ik ergens dat een op de drie studenten last heeft van een (op z’n minst) milde vorm van rekenangst. Dat zie ik ook wel in mijn colleges terugkomen, dus het gaat verder dan alleen niet enthousiast zijn. Sommige studenten vinden rekenen echt beangstigend en zouden er zelfs een andere carrière voor kunnen kiezen. Terwijl eigenlijk iedereen kan rekenen, alleen kan niet iedereen op exact hetzelfde niveau rekenen. Het is belangrijk om samen met de leerling of student te kijken naar wat hij of zij wél goed kan. Als je dat laat zien, kan er groei ontstaan. Vaak zeggen ze op voorhand al: ‘Ik ben slecht in rekenen’, maar regelmatig blijkt dat ze slechts één kleine rekenvaardigheid of -strategie nog niet onder de knie hebben. Ik vind het leuk om daarnaar te zoeken en om vanuit die gedachte groei te laten plaatsvinden.”

Welke praktische tips heb je voor (beginnende) basisschooldocenten die hun rekenonderwijs willen versterken?
“Ik denk dat het heel goed is om te kijken naar de nieuwe kerndoelen die eraan komen. Daar wordt waarschijnlijk in 2026 een klap op gegeven. Rekenonderwijs lijkt zich wat meer te gaan bewegen richting de creatieve kant van rekenen. Probleemoplossend vermogen (een beetje puzzelachtige opgaven) gaat waarschijnlijk een grotere rol spelen. Dit zie je ook wel in de maatschappij. Want in bijna elk vakgebied moet je dagelijks problemen oplossen, en ik denk dat rekenen daar een goed hulpmiddel bij kan zijn.

Daarnaast hoop ik dat startende leerkrachten blijven durven. Bijvoorbeeld lessen durven geven waarin veel wordt gevraagd van hun eigen didactische vaardigheden en professionele gecijferdheid. Dat zijn soms spannende lessen, omdat er niet altijd één goed antwoord is. Ik hoop ook dat zij kritisch durven kijken naar lessen uit de rekenmethodes en zich constant blijven afvragen waar zij hun leerlingen het beste mee helpen.”

Je bent zelf ook oud-student van Viaa. Hoe is het om hier weer rond te lopen, maar nu als docent?
“Ik vond het fijn om hier weer terug te zijn en de warmte en sfeer te voelen die ik ook als student voelde. Ik vind het ook heel leuk om met studenten te werken, maar werd mij ook weer bewust van de 16-jarige Gerdt die hier rondliep en zich soms wat recalcitrant gedroeg.

Ik heb als student ontzettend genoten van de liefde die de docenten hier hadden voor hun vak. Bijvoorbeeld RekenRuud (Ruud Houweling): ook al had je niks met rekenen, je zag zijn passie voor dat vak. Hetzelfde zag je bij Frank van den Bos: ook al vond je godsdienst saai, je werd enthousiast omdat hij zo gepassioneerd aan het vertellen was. Dat heb ik wel meegenomen. Want als je docent of leerkracht wilt zijn, vertel dan met passie. Dat raakt kinderen (maar ook studenten en professionals) en laat een vlammetje branden.”