Waarom heeft Tonny de cursus Ouderenzorg gevolgd?

We vroegen oud-cursist Tonny Borger waarom zij de cursus Ouderenzorg in de eerste lijn is gaan volgen. Tonny Borger werkt als praktijkverpleegkundige bij Huisartsenpraktijk de Trommel en volgde in 2022 de cursus Ouderenzorg in de eerste lijn.

Waarom heb je gekozen voor deze cursus?

“Ik wilde eigenlijk al heel lang deze cursus volgen. Ik ben nu bijna twintig jaar werkzaam als praktijkverpleegkundige en merkte dat ik door de ketenzorg erg gestuurd werd in mijn doen en laten. Met name in het geval bij de zorg voor ouderen werd dit geen zorg op maat meer. Bij hen had ik behoefte aan (meer) onderbouwing vanuit de wetenschap, om soms af te wijken van de protocollen. Ik voelde me beperkt door de ketenzorg, de protocollen en wilde meer vanuit het perspectief van (ouder wordende) patiënt zorg verlenen.

Ik heb gekozen te wachten met het volgen van deze cursus, omdat mijn moeder dementerend werd en ik mijn tijd wilde investeren in de zorg voor haar. Daarbij merkte ik dat je als zorgverlener tijdens een ziektetraject veel voor iemand (en iemands omgeving) kan betekenen, zowel in positieve en negatieve zin. Ik ondervond hoe het was om mantelzorger te zijn. Nadat mijn moeder was overleden, kon ik prioriteit geven aan het volgen van deze cursus.“

Tonny Borger en moeder

Wat vind jij van de huidige staat van de ouderenzorg?

“Door de vergrijzing komen er steeds meer (oudere) ouderen, waarvan een groot gedeelte langer thuis blijft wonen. Dit komt op het bordje van de huisarts. Huisartsen kunnen er niet aan ontkomen om daar anders mee om te gaan. Daarom is het van belang dat wij, als PVK/POH’ers, proactief ingezet kunnen worden, zodat de huisarts ontlast wordt en zich ondersteund voelt. Je moet voelsprieten ontwikkelen die je helpen om na te gaan welke patiënten meer (en andere) aandacht verdienen. Dit kunnen ketenzorgpatiënten zijn die je ouder ziet worden, maar ook de huisarts of de assistente moet alert zijn op risicovolle thuissituaties. Hierbij denk ik aan een oudere die thuis gevallen is of medicatie die niet adequaat hersteld wordt.

Het verraste mij hoeveel er wel niet georganiseerd wordt voor ouderen. Als je zoekt op een bepaalde term, bijvoorbeeld valpreventie of mantelzorg, dan is er ongelooflijk veel te vinden! Hierdoor kan het zo zijn dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Het is natuurlijk fijn dat er zoveel georganiseerd wordt, maar het is de kunst om te weten hoe je gebruik maakt van wat er beschikbaar is. Het kennen van de sociale kaart is van groot belang.”

Wat is de meerwaarde van deze cursus?

“Wat mij betreft is de meerwaarde met name dat je een bredere kijk krijgt op zorg voor de oudere. Het is hiervoor wel belangrijk dat je affiniteit hebt met deze doelgroep en dat je nieuwsgierig bent naar de (ouder wordende) mens achter de patiënt.

Je doet kennis op vanuit verschillende vakgebieden, door interactie met de andere cursisten en de inzet van gastlessen van experts uit verschillende disciplines. Doordat je les krijgt van mensen die ook in de praktijk werkzaam zijn, gaat de stof, door hun ervaringsverhalen, veel meer leven.

De cursus kost behoorlijk wat studie-uren, maar de opzet vond ik heel prettig. Je krijgt veel stof aangeboden om thuis te bestuderen, bijv. door literatuur, maar ook e-learnings of opdrachten voor in de praktijk. Door de cursus kreeg ik nog meer zin om met ouderenzorg aan te slag te gaan.”

Wat vond je het leerzaamste moment?

“Ik  heb geen specifiek leermoment. Maar door het studiemateriaal serieus te nemen en je goed voor te bereiden voor de les, krijg je een duwtje in de rug om daadwerkelijk met ouderenzorg aan de slag te gaan.

Ik kan me nog herinneren dat we tijdens de eerste lesdag het Neuman System Model behandelden. Ik dacht toen nog: ‘Wat is dit theoretisch!’, maar het betreft een aantal vragen waarmee ik met een mantelzorger in gesprek ben gegaan. Het werd een heel ander gesprek dan gewoonlijk, de theorie ging leven. Ik merkte dat de patiënt in z’n eigen kracht werd gezet en zelf kwam met ‘een oplossing’.

Ook het Easycare model is een rode draad in de opleiding waarin al het geleerde samenkomt. Je gaat vragen stellen als: ‘Wat is hier de kern van het probleem en wat behoeft een interventie?’ Door de methode te gebruiken leer je breed te kijken en diepgang te zoeken waar nodig. Dit hulpmiddel kan heel uitgebreid toegepast worden en tijdrovend zijn, maar het hoeft niet. Je leert je eigen keuzes te maken.”

Wat raad jij iemand aan die nu nog twijfelt om deze cursus te gaan volgen?

“Mijn wens (en verwachting) is dat ons werk meer persoonsgericht wordt in plaats van ziektegericht. Daar sluit deze cursus goed op aan. Je kunt beginnen met een klein stapje in je spreekuur, je voelsprieten op scherp zetten of de thuissituatie nog veilig is, misschien eens een huisbezoek te maken om de mens achter de patiënt beter te leren kennen. Wat is voor deze patiënt kwaliteit van leven? Waar zetten we nog op in? Wat besluiten we samen (bewust, onderbouwd) om niet meer te doen?

Deze cursus geeft je handvatten, zin en enthousiasme om aan de slag te gaan met de ouderenzorg. Dus, gewoon doen!”