Leerlingen hun weg in het leven en plek in de maatschappij leren vinden, kan niet zonder een levensbeschouwelijke visie

Terugblik symposium Hart voor samen

‘Onderwijs is onlosmakelijk verbonden met een levensbeschouwelijke visie’. Tijdens het symposium Hart voor samen op Hogeschool Viaa stond de vraag naar burgerschapsvorming en levensbeschouwelijk onderwijs centraal. Tweede Kamerlid Don Ceder stond stil bij de spanning tussen burgerschapsonderwijs en de overheid, en theoloog Claartje Kruijff besprak hoe levensbeschouwelijke bronnen inspiratie vormen voor het leren samenleven.

Burgerschapsvorming: de leraar als gids
Don Ceder benadrukte dat goed burgerschapsonderwijs meer is dan kennisoverdracht; het gaat om persoonsvorming, en het aanleren van morele en sociale vaardigheden. “Leerlingen hun weg en plek leren vinden kan niet zonder een levensbeschouwelijke visie,” stelde hij. Hoewel scholen een grote vrijheid hebben om invulling te geven aan de burgerschapsopdracht, waarschuwde Ceder voor spanningen tussen onderwijsvrijheid en toenemende bemoeienis van de overheid. Hij riep op om leraren en schoolleiders in positie te brengen en de ruimte te benutten die de grondwet biedt. “Blijf als school uitleggen en benadrukken waarom het een kracht is om levensbeschouwing een plek geven in je onderwijs.”

Levensbeschouwing als basis voor verbinding
Claartje Kruijff en de auteurs van het boek ‘Hart voor samen’ Erik Renkema en Tamme Spoelstra, onderstreepten het belang van levensbeschouwelijke bronnen als inspiratie voor burgerschapsonderwijs. Kruijff sprak over de universele zoektocht naar zingeving en het verlangen om je plek te vinden in een complexe wereld. “Levensbeschouwing biedt leerlingen een kader om zichzelf en de ander te begrijpen,” aldus Kruijff. Volgens Renkema en Spoelstra is burgerschapsonderwijs een pleidooi voor perspectiefwisseling: “De leerling leert over zichzelf in relatie tot de ander. De ander is niet alleen je klasgenoot, maar ook een historisch persoon, een verhaal uit een (heilig) boek of een kunstwerk, waartoe je je leert verhouden.”

Goede praktijken
In de workshops gaven scholen van verschillende denominaties praktische voorbeelden van hoe zij burgerschapsonderwijs vormgeven vanuit hun levensbeschouwing. Eén van de deelnemers vertelt: “Ik neem mee dat burgerschapsonderwijs niet in één lesuur in de week plaatsvindt, maar dat het is verweven door alle lessen en vakken die we geven. Het is goed om daar bewust van te zijn.”

 

Sprekers Hart voor samen