Jaarlijks wordt er bij Hogeschool Viaa een innovatievoucher uitgereikt. Een voucher die bedoeld is om ruimte te geven aan ideeën en initiatieven die ontstaan vanuit de uitvoering van het dagelijks werk. In 2024 is de innovatievoucher gewonnen door Alke Haarsma-Wisselink, met als doel om mentale gezondheid en psychose onder de aandacht te brengen.

Op 14 mei 2024 hield Hogeschool Viaa het event ‘Open Minds’, waarin mentale gezondheid in al zijn variatie bespreekbaar werd gemaakt. Tijdens het event was er ruimte om met elkaar in gesprek te gaan over onderwerpen waar anders niet snel over gesproken zou worden.

Hoe blijf je mentaal fit in de wereld van vandaag? Met de invloed van sociale media: veel perfecte plaatjes, waarin het lijkt dat de ander het altijd beter heeft. Met de druk om te presteren op school door steeds maar weer deadlines te moeten halen? Met de druk om je optimaal te ontwikkelen op je werk of stage, waarin je het beste uit jezelf moet halen? Allemaal vragen die gaan over mentale gezondheid waar iedereen wel mee te maken heeft, maar praten we er eigenlijk wel over met elkaar?

‘Open Minds’ werd georganiseerd door studenten en docenten van verschillende opleidingen op Viaa voor iedereen die mentale gezondheid bespreekbaar wil maken. De twee hoofdsprekers waren:

Tim Senders, programma- en podcastmaker van o.a. Streetlab. Hij host sinds oktober 2023 een eigen podcast ‘De Handleiding’, waarin hij in gesprek gaat over onderwerpen die met mentale gezondheid te maken hebben. We waren getuige van een live-podcast om ook via die weg mentale gezondheid bespreekbaar te maken.

En Marnix Niemeijer, de dichter van de gedichtenbundel ‘Opname van Opzij’. De gedichten heeft hij gemaakt naar aanleiding van een periode van opname van zijn dochter vanwege langdurige psychoses. De tekeningen zijn gemaakt door kunstenaar Marcel Verbrugge. De gedichten en tekeningen vormen samen de expositie ‘Opname van Opzij’. Deze expositie met gedichten en kunstwerken die uitbeelden hoe het is om met de psychose van een dierbare om te gaan, is geopend tijdens het event ‘Open Minds’ op 14 mei en loopt tot oktober 2024.

Na de bijdragen van de sprekers waren er drie workshops te volgen:

• ‘Mentale gezondheid en voeding’
  Hoe blijf je mentaal fit? Noortje Voorhuis is lifestylecoach en geeft trainingen over een gezonde leefstijl. In deze workshop vertelde ze over de invloed van voeding en leefstijl op mentale gezondheid. Meer informatie is te vinden op: https://poweredbynoortje.nl/
• ‘Die is gek!’ – open uitwisselen over vooroordelen m.b.t. mentale gezondheid
  Middels activerende werkvormen hebben we het over (onze eigen) vooroordelen gehad met betrekking tot mentale gezondheid en psychische aandoeningen, zoals psychose- en verslavingsgevoeligheid. Deze workshop werd gegeven door: Irene Spoelstra, docent HBO-V en GGZ verpleegkundige en Alke Haarsma-Wisselink, docent Social Work en ervaringsdeskundig in psychose.
• ‘Creatieve expressie en mentale gezondheid’
  Een workshop waarin er praktisch en creatief aan de slag werd gegaan om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Seval Sonmez nam ons mee in het verwerken van mentale gezondheid in poëzie. Seval Sonmez is coach en mantelzorger en zit in de adviesraad Naasten vanuit Dimence.

Op maandagmiddag 3 juni 2024 werd op Hogeschool Viaa een masterclass aangeboden in aansluiting op het event Open Minds en de expositie ‘Opname van Opzij’. In deze masterclass bood Wouter Kusters een filosofische en ervaringsdeskundige blik op psychose – ook wel ‘waanzin’ of ‘onbegrepen gedrag’ genoemd – aan de hand van drie beelden: de vleermuis, veteraan en visionair.

Wouter Kusters is filosoof, schrijver en taalwetenschapper. Hij schreef Pure waanzin (2004) en Filosofie van de waanzin (2014). Hij onderzoekt, doceert en schrijft over ervaringen van en reflecties op waanzin of psychose. In zijn masterclass maakte Wouter invoelbaar hoe moeilijk het is om je in de ‘psychotische ander’ in te leven. Ging voorbij de gangbare individuele zienswijzen, zoals ziekte, te voeren naar collectieve invloeden op de ervaring van psychose, en de betekenisgeving (achteraf) en verbindt psychose te  met spirituele en religieuze ervaringen, een ‘frame’ dat zelf ook weer verbindend kan zijn.